Wednesday, August 14, 2013

दिल खुश्क हैं, नाराज हैं अपने आप सें


दिल खुश्क हैं, नाराज हैं अपने आप सें
क्यो दुनियादारी समझ ना पाया
क्यो बचा ना पाया खुद को इस ताप से
दिल खुश्क हैं, नाराज हैं अपने आप सें

थोडी थोडी हर बात समझता हैं
पर हाय रे! क्या खाक समझता हैं ?
कहता है, खुद कि हर बात जानता हू 
अपने दिल कि हर बात मानता हू 
नही कभी तोड है किसी का दिल मैने 
मोहब्बत को अपना इमान जानता हू 

दिल बिलकुल बचपन जैसा था 
आलम उसका हर दिन कुछ ऐसा था 
बादल गरज के बुलाये जाना चाहता था 
मां कि जानोपर सोना चाहता था 
बहते छत के नीचे रोना चाहता था 
वतन कि खाक में खोना चाहता था 

तो फिर क्या हुआ जो खुश्क हैं नाराज हैं अपनेआप से? 

दिल कहता हैं, मैं बहोत सोचता हू 
बात-बात पर दिल से अपने पूछा करता हू,
क्या थी ऐसी दुनियादारी जो समझ ना पाया? 
क्यो किसीने मुझको राह चलते भटकाया?
कहते थे, "जब तक उंचा ओहादा, घर उंचा, उंची शान नही  
तुम्हारे इस जीनेमें, ऐ मेरे दोस्त, कोई जान नही 
वो देखो बिल्डींगके उंचे मालेपे रहता हू 
होटल का खाना, बंद बोतल का पानी पिता हू
कार है मेरे पास,  और ऑफिस में रुतबा है 
बोलो, मेरे आगे तुम्हारी औकात क्या है?"

सुनकर सारी बात दिल बेचारा सहम गया 
देखे खुदके हालात अपनेआप मे सिमट गया
हाथ मे थी कलम, कुछ कहना चाहता था 
ताकत पर था जो नाज, वो सारा वहम गया 
लगा उसें, कौन सुनेगा दिल कि बात को 
क्या समझेंगे ये लोंग प्यार कि सौगात को 
उंची मेरी आवाज और औकात नही 
किसी को कुछ समझाऊ ऐसे हालात नही 
पर एक बात मै  हर दिल से कहना चाहता हू 
माने या ना माने कोई, बतलाना चाहता हू 
कभी किसी दिल को तुम नाराज ना करना 
ढेरो नही, पर हर दिल से थोडी बात तो करना 

पर यही पते कि बात किसीसे कह नही पाया 
औकातवाली बात को वो सह नही पाया 
अपने दिल कि बात खुद हि भूलाकर 
वो भी चल पडा एक दौड में सौगंध खाकर 
जीत जिसे कहते है वो अब बस मेरी होंगी 
किसी और कि नही बात भी अब मेरी हि होंगी 

पर वो दौड न थी उसकी 
जितने कि होड ना थी उसकी 
वो तो सिदा सादा छोटासा बच्चा था 
दिलका बिलकुल साफ और सच्चा था 
इसीलिये एकदम घबरा गया 
जब रिश्तोवाला एक मोड दौड में आ गया 
था तो पाऒमे दम, दिलमे था तुफान बडा 
जीत का था जुनून, सामने औकात का इनाम पडा 

पर  फिर नजर जो धुंदलायी थी, एकदम साफ हुई 
औकातवाली बात जलकर खाक हुई 
याद आया घर का आंगन, चुल्हेवाला खाना 
मां का आंचल, रिश्तोका ताना-बाना 

दौड पडा दिल घर कि ओर पुरा जोर लगाकर 
अपनेआपसेही एक होड लगाकर 
घर दूर खडा था, एक अकेला, सुनसान बडा 
दिल पहुंचा आंगन मे जैसे कोई मेहमान खडा 
मां ने दरवाजा खोला और आंचल की  छाव बढाई 
दिल की आंखो ने उसे देखा तो बस आंख भर आई 

अब बुंदे पलकोसे छलककर गालोंसे बहती है 
छातीपे उतरकर बारबार दिलसे पूछा करती है
क्या अब भी दिल खुश्क है, नाराज है अपनेआपसे?

वर्षा वेलणकर  

Thursday, August 8, 2013

स्वगत…

प्रतिबिंब 
स्वगत…(कुणाच आहे कुणास ठाऊक. माझं नाही. काल ऑफिसमध्ये माझ्या टेबल खाली सापडलं. ते मी फक्त टाईप केलं आहे.)

"थोडसं हवं असतं. अगदी थोडं. स्वतःलाच पुरेल इतकं.
थोडसं समाधान हवं असतं. म्हणजे घरात वाद नसल्याचं समाधान. (आई आणि बायको यांच्या गप्पा ऐकण्याच समाधान. त्यांच्यातील संवाद ऐकण्याच समाधान.
आणि वाचक स्त्री असल्यास सासू आणि नवऱ्यात अबोला असल्याच समाधान)
ऑफिसला कुठलीही स्पर्धा नसल्याचं समाधान. (यावर्षी माझ्या अगदी जिवाभावाच्या colleague ला आणि मलाही एकाच वेळी promotion मिळाल्याच समाधान)
डोक्यावर छत असल्याच समाधान. (two bhk पुरेसं  आहे पण असलं एखाद रो हाउस तर जास्त समाधान मिळेल. )
पोटाला चार घास असल्याचं समाधान.(म्हणजे शनिवारी दुपारी किव्वा रात्री McD आणि रविवारी एक चक्कर Pizza Hut आणि रात्री थाळी.)
स्वतःसाठी रोजच्या धकाधकीतून थोडा वेळ काढता येत असल्याच समाधान. (एक holiday. फार नाही पण malaysiaला तरी जाता यावं).
गावाकडे राहणाऱ्या आईच्या निपुत्रिक मामांच आपल्यावर प्रेम असल्याच समाधान. (त्यांनी आनंदानं त्यांची संपत्ती प्रेमापोटी देऊ केली तर मनापासून नाही म्हणण्याच आणि त्यांचा आदर म्हणून ती स्वीकार करण्याचं  समाधान.)
आणि या पलीकडे प्रत्येक सामान्य माणसाच्या मनोराज्यात धुमाकूळ घालणाऱ्या अपेक्षांची तर जराही अपेक्षा नाही मला. किती थोडं आहे हे. पण ते ही मिळेल तर शपथ. जे काही मिळालं आहे ते सारं काही माझ्या मेहनतीची कमाई आहे. पण मिळालं थोडं आणखी मिळाल्याचं  समाधान तर काय वाईट आहे?
पण सारीच दानं उलटी पडताहेत."

(पहिल्या ओळीतील स्पष्टीकरण देणारी व्यक्ती मी नाही म्हणजे वर्षा वेलणकर नाही, याची नोंद घ्यावी.)